Prawidłowa izolacja pionowa jest kluczowym elementem złożonego systemu hydroizolacji, którego zadaniem jest ochrona ścian fundamentowych przed szkodliwym oddziaływaniem wilgoci. Żeby skutecznie spełniać swoją rolę, izolacja pionowa musi być prawidłowo zaprojektowana i wykonana – dotyczy to zarówno budynków nowo wznoszonych, jak i prac remontowo-budowlanych w obiektach już gotowych. W obydwu tych przypadkach izolacja przeciwwilgociowa ścian fundamentowych ma kluczowe znaczenie dla trwałości samej konstrukcji, jak i bezpieczeństwa użytkowników obiektu.
Poniżej podpowiemy, jak zaplanować prace związane z wykonaniem hydroizolacji fundamentu tak, aby przyniosły one jak najlepsze rezultaty.
Izolacja pionowa ścian fundamentowych – od projektu do wykonania
Przymierzając się do budowy nowego domu powinniśmy zadbać o prawidłowe zaizolowanie ścian fundamentowych przed wilgocią oraz zimnem. W tym celu należy:
• dokonać oceny rodzaju gruntu w miejscu budowy,
• zadbać o to, żeby projekt wykonawczy uwzględniał izolację,
• wybrać odpowiednie materiały izolacyjne,
• zadbać o prawidłowe wykonanie izolacji.
Typ gruntu na miejscu budowy określa jaki rodzaj hydroizolacji pionowej powinniśmy wybrać – izolację lekką, średnią czy ciężką. Dobrym rozwiązaniem może być również izolacja pionowa fundamentów od wewnątrz, która będzie stanowiła dodatkowe zabezpieczenie przed wodą i wilgocią. Z izolacji pionowej możemy zrezygnować jedynie wówczas, gdy do budowy fundamentów zdecydujemy się wybrać beton wodoodporny. Od poziomu wód gruntowych względem planowanego położenia ścian fundamentowych zależy natomiast konieczność zastosowania izolacji przeciwwodnej. Jeśli istnieje ryzyko, że wody gruntowe będą napierać na elementy konstrukcji pod ciśnieniem, koniecznie należy zastosować odpowiednie zabezpieczenie przeciwwodne. W przeciwnym razie konstrukcja fundamentu może zacząć kruszeć.
Izolację poziomą powinniśmy wykonać niezależnie od przepuszczalności gruntu, na którym zdecydowaliśmy się wznieść budynek. Kwestią dyskusyjną jest jej umiejscowienie. Jedni eksperci są zdania, że w przypadku budynków bez podpiwniczenia wystarczy warstwa izolacji ułożona na wierzchu ścian fundamentowych, drudzy uważają, że niezależnie od podpiwniczenia budynku pierwsza warstwa izolacji poziomej powinna się znaleźć na ławach fundamentowych, a druga na wierzchu ścian fundamentowych. Wróćmy jednak do typów gruntu i odpowiadających im izolacją pionowym.
Lekka, średnia i ciężka – trzy typy izolacji przeciwwilgociowej ścian fundamentowych
Lekka izolacja przeciwwilgociowa to izolacja, która zabezpiecza konstrukcję budynku przed wodą opadową oraz wilgocią z gruntu. Izolację lekką stosuje się wówczas, gdy poziom wód gruntowych jest poniżej poziomu posadowienia budynku, nawet wówczas, gdy z jakiś powodów się podnosi. Dodatkowym warunkiem umożliwiającym wykonanie izolacji lekkiej jest posadowienie budynku na gruntach charakteryzujących się wysoką przepuszczalnością, a więc piaskach i żwirach, przez które woda opadowa szybko się przesącza i spływa do wód gruntowych. Ten typ izolacji wykonuje się po zewnętrznej stronie ścian fundamentowych, najczęściej stosuje się do tego masę polimerowo-bitumiczną (KMB), nakładaną w dwóch przebiegach. Po związaniu otrzymuje się bezszwową hydroizolację powłokową.
Średnia izolacja to już izolacja przeciwwodna, której podstawowym zadaniem jest ochrona elementów konstrukcji przed wodą opadową przesączającą się w kierunku fundamentów. Ten typ izolacji stosuje się podczas wznoszenia obiektów na gruntach nieprzepuszczalnych, które sprzyjają zaleganiu wody na dnie wykopu fundamentowego. Warto jednak pamiętać, że izolację średnią stosuje się w sytuacjach, gdy poziom wód gruntowych znajduje się poniżej poziomu posadowienia budynku. Średnią izolację przeciwwodną wykonuje się najczęściej z wymienionej wyżej masy polimerowo-bitumicznej z dodatkiem wkładki zbrojącej. Stosuje się również cienkowarstwowe zaprawy uszczelniające – szlamy uszczelniające sztywne oraz elastyczne. W rezultacie otrzymuje się wzmocnioną bezszwową hydroizolację powłokową. Można też stosować odpowiednie modyfikowane papy termozgrzewalne.
Ciężka izolacja pionowa to także izolacja przeciwwodna. Jej zadaniem jest zabezpieczenie budynku przed wodą naporową, a więc wodą gruntową wywierającą ciśnienie hydrostatyczne. Ten typ izolacji musi spełniać dwa podstawowe warunki – być szczelny i wytrzymały. Dlatego też ciężkie izolacje przeciwwodne wykonuje się z materiałów charakteryzujących się podwyższoną trwałością. Proponowana technologia polega na łącznym zastosowaniu polimerowo-bitumicznych mas KMB z wkładką zbrojącą oraz szlamów uszczelniających. Otrzymana bezszwowa hydroizolacja przeciwwodna jest w stanie wytrzymać długotrwały napór wody.
Izolacja pionowa a materiał
Co do zasady izolacja pionowa pokrywa całą powierzchnię ścian fundamentowych. Dlatego do jej wykonania stosuje się na ogół materiały płynne lub półpłynne, które zastygając tworzą wodoodporną warstwę zmniejszającą naturalną nasiąkliwość materiałów wykorzystanych do budowy fundamentu. Dlatego też, o czym wspomnieliśmy wcześniej, w przypadku betonu wodoodpornego, który charakteryzuje się znikomą nasiąkliwością można całkowicie zrezygnować z tej formy zabezpieczenia.
Papa, którą wybierzemy do wykonania izolacji pionowej powinna być papą modyfikowaną. W przeciwnym razie może nie podołać ciężkim warunkom panującym pod powierzchnią gruntu, w konsekwencji czego ochrona przeciwwilgociowa może się okazać niewystarczająca. Najlepiej wybierać papy termozgrzewalne modyfikowane SBS na osnowie poliestrowej lub z włókna szklanego.
Folia do wykonania izolacji pionowej to folia polietylenowa lub folia z PCW. Do ścian fundamentowych folię mocuje się przy pomocy kleju. Na rynku można znaleźć folie wykonane w taki sposób, że ich krawędzie boczne można ze sobą zgrzewać w celu zapewnienia jak najlepszej ochrony przeciwwilgociowej.
Masy polimerowo-bitumiczne jedno komponentowo lub dwukomponentowe są elastyczne, dobrze mostkują pęknięcia i są przyjazne w aplikacji . Wykonuje się z nich zabezpieczenia przeciwwilgociowe oraz przeciwwodne według odpowiedniej specyfikacji. Aby zabezpieczyć fundamenty przed działaniem wody należy użyć dodatkowo jeszcze inny materiał hydroizolacyjny. Zaletą masy bitumicznej jest doskonałe wypełnienie nierówności podłoża, dzięki czemu masa wchodzi we wszystkie szczeliny zapewniając doskonałą izolację przeciwwilgociową fundamentów.
Do innych materiałów wykorzystywanych w izolacjach pionowych należą masy polimerowe oraz zaprawy mineralne. Te same materiały wykorzystuje izolacja pionowa fundamentów od wewnątrz, w ramach której przed wilgocią chronimy nie tylko zewnętrzne, ale również wewnętrzne ściany fundamentowe.
Hydroizolacja pionowa a stary fundament
Skuteczna izolacja przeciwwilgociowa ścian fundamentowych może zostać z powodzeniem wykonana także na starym fundamencie. W celu zapewnienia maksymalnej ochrony przed wilgocią i wodą należy oczyścić odkopaną ścianę fundamentową z pozostałości pierwotnej izolacji i nanieść nową. Ze względu na specyfikę wykonywanych prac na starym fundamencie nie możliwe jest wykonanie izolacji pionowej od wewnątrz, co nie zmienia faktu, iż samo zabezpieczenie fundamentów od zewnątrz wpływa znacząco na poprawę jakości murów oraz obniżenie poziomu zawilgocenia pomieszczeń znajdujących się w najniższych kondygnacjach budynku (piwnicach, suterenach, na parterach). Choć wydaje się to łatwe, izolacja pionowa ścian fundamentowych powinna zostać powierzona ekspertom. Eksperci nie tylko zagwarantują prawidłowe wykonanie izolacji, ale również pomogą w wyborze najoptymalniejszych materiałów. Podczas izolowania fundamentów w starym domu przed wilgocią i wodą gruntową warto również rozważyć ich ocieplenie.